Rachel Roth- Przysięgnij, że przeżyjesz

Ostatni świadkowie Holocaustu, więźniowie obozów koncentracyjnych powoli odchodzą z tego świata. Pozostały po nich wspomnienia, książki, rozmowy i wywiady. Niezwykle ważne, chociaż ich lektura nie jest przyjemna. „Przysięgnij, że przeżyjesz” to nie tylko relacja z getta, obozów śmierci – Majdanek, Auschwitz i Bergen-Belsen – ale także przykład zaprzepaszczonych szans, straconej młodości i rodziny. To nie jest lektura łatwa i dla wszystkich, ale trzeba znać takie opowieści, aby pamiętać.

Kilka słów o autorce

Rachel Roth, będąc więźniarką obozu na Majdanku w Lublinie, pewnej więźniarce złożyła przyrzeczenie, że przeżyje, aby opowiedzieć światu, o tym, co się dzieje. Autorka dopełniła obietnicy i w latach 70 XX wieku spisała swoje wspomnienia. Ta książka to hołd złożony nieznajomej kobiecie, ale także inny, którzy umierali z głodu, nędzy albo w komorach, zagazowani, bez szans na przeżycie.

Rachel Roth, a właściwie Roma Rotsztejn (panieńskie nazwisko) wraca myślami do tych beztroskich, szczęśliwych chwil przed wybuchem wojny. Jej ojciec był szanownym redaktorem gazety, mieli piękne mieszkanie i swój sklep. Byli bardzo religijni, obchodzili wszystkie żydowskie święta. Spokój został zmącony wybuchem II wojny światowej, a po zajęciu naszych terytoriów przez III Rzeszę, na Żydów zostały nałożone ograniczenia. Razem z Romą obserwujemy losy jej rodziny, przenoszenie do getta, ubóstwo, głód, zimno oraz strach przed wywózką. Podczas jednej z akcji, dziewczyna straciła niemal całą rodzinę, a niedługo później matkę. Została sama z dziadkiem, a z pozostałymi, którym udało się ukryć, zbudowali schron. Niestety, podczas powstania w końcu zostali złapani. Roma, wraz z kuzynką Helą zostały przetransportowane do obozu w Lublinie. Cała jej rodzina prawdopodobnie zginęła w Treblince.

Oblicze Holocaustu

Roma, wraz z Helą przeżyły, chociaż nie było im łatwo. Zimno, bieda, ciężka praca i głód, to była ich codzienność. Jednak wyszły z tego cało, a później udały się do Palestyny, gdzie mieszkał ojciec dziewczyny, który uciekł z Warszawy do Białegostoku, a stamtąd przedostał się do ziemi swoich przodków. Chciał uratować również swoich najbliższych, ale matka Romy bała się podróży wraz z dziećmi.

„Przysięgnij, że przeżyjesz” to ciężka lektura. Każda strona sprawiała mi niewyobrażalny ból i smutek. Za wspomnieniami Romy kryją się miliony ludzkich istnień, które nie mogą opowiedzieć swojej historii. Ludzie, którzy zginęli w komorach, zostali pozbawieni swojego życia; małe dzieci nie mogły się w pełni rozwinąć. Bolą te wszystkie fakty oraz to, że cały świat został ślepy na cierpienia milionów ludzi, nie tylko Żydów (z całego świata, ponieważ we wspomnieniach Romy niejednokrotnie pojawiają się Grecy, Holendrzy, Węgrzy, Francuzi). Nie jest łatwo przebrnąć przez wszystkie wspomnienia, a cierpienie aż wylewa się z kart książki.

Na zakończenie

Czy warto? Tak, ponieważ książka Romy jest przekazem faktów, pozbawionym ułudy, wybielania prawdy. Podziwiam ją za odwagę i siłę, że dała radę i przeżyła; że spisała wszystkie te bolesne wspomnienia. Sama autorka wspomina, że było to dla niej swoistą formą terapii.

Rachel Roth do dzisiaj przechowuje jedno, rodzinne zdjęcie, zrobione na ślubie jej kuzynka. Fotografię wykonano już za murami getta, w 1941 roku. Można jego przedruk zobaczyć w książce. Na zdjęciu znajduje się bardzo dużo ludzi, w tym i dzieci i tylko jedna osoba przeżyła.

Przysięgnij, że przeżyjesz to książka warta uwagi. Pełna cierpienia, ale jej lektura nie pozwoli nam zapomnieć o tym, co było.

Autor: Rachel Roth

Tytuł: Przysięgnij, że przeżyjesz. Majdanek, Auschwitz, Bergen Belsen

Wydawnictwo: RM

Data wydania: 2022-01-12

Ilość stron: 320

Ocena: 10/10